Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığınca düzenlenen “Türkiye Yayıncılık Zirvesi: 21. Yüzyıl Yayıncılığında Fırsatlar ve Meydan Okumalar” programında “Babıali’den Günümüze: Türkiye’de Matbuat Dünyasının Dönüşümü” oturumu Rami Kütüphanesi’nde gerçekleştirildi.
İstanbul Ticaret Üniversitesi Genel Sekreteri Erdal Cesar’ın moderatörlüğündeki oturumda, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürü Taner Beyoğlu, Basın Yayın Meslek Birliği ve Basın Yayın Birliği Yüksek İstişare Kurulu Başkanı Dr. İsrafil Kuralay, sahaf Emin Nedret İşli, Pınar Yayınları Genel Yayın Yönetmeni Cevat Özkaya, Turkuvaz Dergi Grubu Direktörü Mustafa Akar konuşma yaptı.
Taner Beyoğlu, konuşmasında, yakın dönemde kültürel mirasın derlendiği kültür hazinesiyle ilgili yeni bir projeye başladıklarını söyledi.
Çeşitli vesilelerle derleme kütüphanelere kazandırılamamış eserlere “derlenme kaçağı” tabirinin kullanıldığını belirten Beyoğlu, şunları kaydetti:
“Oransal olarak derleme kaçağımız fazlaydı. Yayıncılık sektörünün derinliği, zenginliği ve üretim kapasitesi giderek artıyor. Buna bağlı olarak yayınlanan eser sayısı da çok hızlı bir şekilde artıyor. Bakanlığımız son dönemde bahsettiğim derleme kütüphanelerinden bakanlığa bağlı olan birimler arasında sağladığı koordinasyonla derleme kaçağı oranı azalıyor. Hatta bu sene itibariyle 119 bin kitap süreli yayın derleyerek Cumhuriyet tarihi rekorunu da bütün sektörümüzle kırmış olduk. Bu da sevindirici bir gelişme.”
Beyoğlu, müteferrika ve milli dijital kütüphane projelerine dair detayları aktararak, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Son iki senedir, özellikle siz gençleri yayıncılık sektörüne kazandırmak, sizlerin zihinlerine buranın da bir kariyer, bir çalışma alanı olduğuna dair bir tohum bırakmak amacıyla yayıncılık fikir maratonu düzenliyoruz. Oradan çıkan fikirleri de yayıncılığımızın belki bazı temel problemleri, yapısal problemlerin çözülmesi ve eserlere, yayınlara erişimin kolaylaştırılması anlamında projeleri hayata geçiriyoruz.”
Sahaf Emin Nedret İşli, yaptığı konuşmada, salonda bulunan sergide 1729’dan itibaren müteferrika matbaasından son zamanlara kadar basılmış hem Osmanlı hem Cumhuriyet Dönemini kapsayan çok çeşitli malzemeleri sergilediklerini ifade etti.
İşli, yayıncıların bastıkları kitaplarla ilgili kataloglar, yayıncı malzemesinin de alanda sergilendiğini aktararak, Babıali tarihiyle ilgili bir seçkiyi de görsel sunumlarla anlattı.
Babıali’de rastlanılan ilk Türk isminin Hacı Kasım Efendi olduğuna değinen İşli, “Hacı Kasım Efendi çok önemli bir aileden. Hala saatli maarif takvimleri ve ajandalar yayınlanmaktalar. Bizim basın tarihimizin en önemli insanlarından bir tanesi de Ahmet Mithat Efendi’dir. Mesleğe ilk defa Beyoğlu’nda başlıyor. Orada kurmuş olduğu dükkan hala atıl duruyor. Ben Beyoğlu’nda esnaflık yapan biri olarak yıllardır feryat ediyorum.” ifadesini kullandı.
Dr. İsrafil Kuralay, Cağoğlu ve Babiali ile ilgili kurum ve kuruluşların hikayelerinin yer aldığı “İstanbul’un Kültürel Yüzü: Cağaloğlu, Sultanahmet, Beyazıt” kitabını yayınladıklarını belirterek, önemli bir kaynak olduğunu aktardı.
Cevat Özkaya da yayıncılığın değişimi ve yayıncılık alanında dizgicilik gibi kaybolan meslekler üzerine örnekler vererek, dünden bugüne yayıncılıktaki gelişmeleri anlattı.
Mustafa Akar ise Türk dergiciliğinin gelişimine ve geleceğine dair bilgiler verdi.
Türkiye Yayıncılık Zirvesi
Zirvede, “Küresel Yayıncılığın Geleceği: Hegemonya, Etik ve Yeni Anlatılar”, “Dijitalleşen Yayıncılık ve Okuma Kültürünün Geleceği”, “Kültürel Diplomasi Aracı Olarak Yayıncılık”, “Babıali’den Günümüze: Türkiye’de Matbuat Dünyasının Dönüşümü”, “Kamu Yayıncılığının Dünü, Bugünü ve Geleceği”, “21. Yüzyılın Çocukları İçin Yazmak: Çocuk Yayıncılığında Yeni Yönelimler”, “Yayıncılıkta Sınırları Aşmak: Erişilebilir Yayıncılık”, “Dijital Dönüşümün Odağında Kitabın Endüstrisi” ve “Türkiye’de Yayıncılığın Hafızası: Tanıklıklar” başlıklı oturumlar düzenlendi.
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türkiye’de yayıncılığın tarihini görsel malzeme üzerinden aktarmayı amaçlayan sergide, Türkiye’nin zengin yayıncılık mirasına dair eserlere yer verildi.
Etkinlik çerçevesinde, “Yapay Zekayla Çocuk Hikayesi Yazımı Atölyesi” gerçekleştirilerek, atölyede katılımcılar, yapay zeka destekli araçları kullanarak hikaye yazma, karakter tasarımı ve görsel oluşturma süreçlerini deneyimleme fırsatı bularak, atölye sonunda katılımcılara eğitim sertifikaları verildi.
