Çekmeköy’de lastik deposundan çıkan yangın, can ve çevre güvenliği açısından plansızlık ve denetimsizlik vahametini bir kez daha gösterdi.
Bugün İstabul’un Çekmeköy ilçesinde, 3 bin metrekare kapalı alana sahip lastik deposunda yangın çıktı. Kısa sürede büyüyen alevler, deponun yanındaki tekstil atölyesine sıçradı. Müdahale sırasında yanan lastik deposundan ara ara patlama sesleri duyuldu. Ortaya çıkan yoğun duman, kısa sürede gökyüzünü kapladı. 53 araç ve 133 personelle olaya müdahale eden itfaiye, uzun uğraşlar sonunda yangını söndürdü. Ekiplerin soğutma ve dumanın tahliyesi için çalışmaları bir süre daha devam etti.
GÜNDEMDEN DÜŞMEYEN YANGINLAR VE İHMALLER
Grand Otel’de ihmaller sonucu 78 vatandaşımızın hayatına mal olan faciayla birlikte yangılar, Türkiye’nin gündeminden düşmüyor. Sistem değişmediği için yangına neden olan sorunların kökenine inilmiyor. Bu da her olayda soru işaretlerini beraberinde getiriyor. Odatv, Çekmeköy’deki lastik deposu yangınında merak edilenleri İstanbul Üniversitesi İtfaiyecilik Programı Başkanı Erhan Bakırcı’ya sordu. Bakırcı, yaşananların “yangın çıktı ve söndü” denilerek geçiştirilemeyeceğini belirtti. Şu tespitlerde bulundu:
“Şimdi bu yangın söndürülünce, itfaiye büyük bir güçle müdahale edince itfaiye başarılı mı olmuş olacak? Nerede risk planlaması… Büyükşehirlerde bu iş itfaiyenin sorumluluğunda. Maalesef denetleme yok, önlem alma yok… Risk planlaması, büyük düşünme yok! Bu yetenekler sonradan olmaz eğitimle olur.
“Yanmakta olan bir lastik deposu… çevre ve insan sağlığı açısından ciddi tehditler oluşturan bir sürecin habercisi. Lastik yangınları, yoğun siyah duman, toksik gazlar ve kalıcı çevresel kirleticiler yayarak uzun vadeli olumsuz etkiler bırakacaktır. Bunu hesaplamak lazım. Lastik dumanının çevresel ve insan sağlığına zararları bilimsel olarak ortada.”
NE İŞİ VAR ŞEHİR İÇİNDE!
Bakırcı, şehir merkezlerinde bu tür işletmelerin kesinlikle olmaması gerektiğini şu sözlerle anlattı: “Şimdi soru şu: Böylesi yüksek riskli işletmeler İstanbul’un göbeğinde nasıl ruhsat alıyor? Nasıl çalıştırılıyor? Kimse görmüyor mu? Bakın, otelleri denetlemeyen zihniyet; okulları, yurtları hatta her bir konutu denetlemeyi aklının ucundan geçirmez. Bir bilim insanı olarak, bunu bir ay önce dikkate getirdim ama çay-kahve ikramından sonra vedalaşarak konu kapandı. Yazık oluyor ülkemize!”
TARIMI DA ÖLDÜREN BOYUTLARA ULAŞIYOR
Bakırcı’nın paylaştığı bilgilere göre lastik dumanının çevresel etkileri şöyle:
- Hava Kirliliği: Yanma sonucu karbon monoksit (CO), karbon dioksit (CO₂), sülfür dioksit (SO₂), azot oksitler (NOx), benzen, toluen ve formaldehit gibi toksik gazlar açığa çıkartır. Belki hava modellemeleri ile yakın çevreyi dahi tahliye gerektirir.
- Toprak ve Su Kirliliği: Yanma sırasında oluşan kalıntılar (kül ve yağlı tortular), yağmurla toprağa ve su kaynaklarına karışarak uzun süreli kirliliğe neden olabilir. 1970’li yıllarsa böylesi bir yangın sonucu yağışla toprağa inen bölgelerde yıllarca tarım yapılması engellenmişti.
- Asit Yağmurları: Özellikle sülfür dioksit ve azot oksitler, atmosfere karışarak asit yağmurlarına sebep olabilir, bu da bitki örtüsüne ve su ekosistemlerine zarar verir. İçme suyumuz da bundan etkilenebilir.
KANSEROJEN ETKİLERİ DE VAR
Gelelim insan sağlığı üzerine etkilerine…
Solunum Problemleri: Yüksek miktarda karbon monoksit, partikül madde (PM2.5 ve PM10) ve toksik gazlar solunum yollarını tahriş eder, astım ve KOAH gibi hastalıkları tetikleyebilir, hatta tetikleyecektir.
Kanserojen Etkiler: Lastik dumanında bulunan polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH) ve dioksinler, uzun vadede kansere yol açabilecek kimyasallardır.
Sinir Sistemi Üzerinde Etkiler: Kurşun ve cıva gibi ağır metaller içeren duman, sinir sistemi bozukluklarına, baş ağrısı, baş dönmesi ve hafıza kaybı gibi semptomlara neden olabilir.
Cilt ve Göz Tahrişi: Dumanla temas eden ciltte tahriş, kızarıklık ve yanma hissi oluşabilir. Gözler için de yoğun tahrişe ve sulanmaya neden olur.
Osman Erbil
